Stal aan het Enzerinck
Stal aan het Enzerinck biedt kinderen al 11 jaar een veilige plek: ‘Het zit in ons DNA’
Op een manege in Vorden gebeurt iets heel moois. Jongeren die niet passen in het onderwijssysteem, vinden op Stal aan het Enzerinck een veilige plek om tot rust te komen, zich te ontwikkelen en aan hun toekomst te werken. ‘Het gaat om de persoon achter het gedrag.’
24 uur per dag, 7 dagen per week zijn ze aan het werk. Op vakantie gaan? Dat is vrijwel onmogelijk vanwege de dieren. Wat Michael van Dijke (59) en zijn vrouw Armande de la Bije (57) drijft om zo hard te werken op hun zorgmanege Stal aan het Enzerinck? Dat vindt Michael een lastige vraag. “Het zit in ons DNA. Ik ben zo opgevoed. Onze deur stond altijd open. Iedereen mocht mee-eten van mijn moeder, die als kleuterleidster werkte.”
De jeugd van de Hagenaar was niet makkelijk. Michael noemt de jongere versie van zichzelf ‘een schoffie’. “Ik kwam op een reünie van mijn middelbare school een oude lerares tegen. Zij zei: ‘Wat hadden wij een hekel aan jou.’ Ik reageerde met: ‘Dankjewel, maar weet je überhaupt waarom ik deed, wat ik deed?’ Daar vroeg nooit iemand naar. Ze wisten niet dat de politie regelmatig aan de deur stond, vanwege huiselijk geweld. Dat ik doodsbang op bed lag met mijn hoofd onder mijn kussen, als ik weer glasgerinkel hoorde. Nee, ik kreeg een stempel. Michael was lastig. Ik werd van verschillende scholen gestuurd. Dom was ik niet. Ik begon op het vwo. Maar ik had ADHD en paste helemaal niet in het schoolsysteem. Ik kon echt niet twee uur lang stilzitten. Dan ging ik klooien. Ik had ook verkeerde vrienden en begon al vroeg met blowen.”
Achter het gedrag
Onbewust is het wellicht een drijfveer voor Michael, bewust helpt het hem in zijn werk. De jongeren voelen dat de 59-jarige hulpverlener hen begrijpt. “Dossiers lees ik bijna nooit. Dat heeft ooit iemand opgeschreven en als je dat leest, schrik je je lam. Maar het gaat om de mens achter het gedrag. Achter de problematiek zit een persoon, een jongere.”
In de manege begeleiden Michael en Armande op het moment van schrijven 15 cliënten. De gemene deler is dat ze niet in het schoolsysteem passen, de onderliggende problematiek is uiteenlopend: van autisme tot ADHD of een verstandelijke beperking. Het idee van een zorgmanege ontstond elf jaar geleden, toen Michael van collega’s in de zorg regelmatig de vraag kreeg of hij iemand dagbesteding kon bieden. “Uiteindelijk vingen wij in 2013 voor het eerst een jongen op.” De jongeren zijn op de manege de hele dag bezig met en rondom de dieren. “Ze maken de stallen schoon, verschonen de waterbakken, mesten de wei uit, vullen de hooinetten, maken het kippenhok schoon of brengen de paarden naar buiten”, zo somt Michael op.
Interactie met dieren
Naast paarden lopen op de zorgmanege ook ezels, kippen, katten en honden rond. “Het is bijzonder om de interactie tussen de dieren en kinderen te zien. We hadden een jongetje die heel rustig werd als hij tegen een ezel leunde. Die ezel vond dat ook best. Armande is kindercoach, instructrice paardrijden en geeft paardencoaching. Ze werkt onder andere met de methode anders leren met paarden. Ze gaat bijvoorbeeld met kinderen en de paarden de rekentafels oefenen in de manege. Dan legt ze allemaal bordjes op de grond met sommen en het rozet met het antwoord hangt ze op de balken.”
De jongeren krijgen normen en waarden, discipline en structuur aangeleerd in de manege, vertelt Armande. “Je ruimt je eigen bord op, zegt netjes goedendag en bedankt.” Kinderen kunnen ook blijven slapen, als hun thuissituatie bijvoorbeeld niet veilig is. “Zij halen zelf hun bed af op vrijdag en maken het op maandag weer op. Wij leren hen hoe ze voor zichzelf kunnen zorgen”, vertelt Armande. Ze vindt het fijn om kinderen een veilige plek te kunnen bieden. “Ik had een heerlijke jeugd en die gun ik iedereen.”
De begeleiding is individueel. Michael zag gedurende zijn 35 jaar in de zorg dat groepsverbanden niet werken. “Stond ik in mijn eentje op acht jongeren. Op die dagen was ik blij als ik het heelhuids overleefde.” Ze drinken ’s ochtends wel samen koffie en lunchen ook met de hele groep. “Onze maatschappij bestaat uit groepsverbanden en we willen wel dat ze terugkeren in die maatschappij.”
Onderwijs bieden
Wat hij in de toekomst nog heel graag zou willen, is de kinderen onderwijs bieden. “Daar zijn we al jaren mee bezig, maar we krijgen het niet voor elkaar. Ik nam zelfs iemand aan met een pabo-diploma. Ik zag het echt voor me: dan weer een half uurtje onderwijs en dan weer even de wei in. Maar dat mag niet van de wet. Terwijl zo veel jongeren nu thuiszitten. Zij passen niet in het onderwijssysteem, net als ik vroeger.” Michael en Armande kijken wat toch mogelijk is. “We hadden een jongen van 16, die de Wet langdurige zorg in ging. Hij kon niet lezen of rekenen. Maar hij moest uiteindelijk wel voor zichzelf kunnen zorgen. Dus ging ik met hem naar de supermarkt, maakten we een lijstje en berekenden we wat het zou kosten.”
Stap voor stap weer terug naar school, dat is het doel. “Zo hebben we hier een jaar een jongen gehad, die sinds twee weken weer naar school gaat.” Lukt dat niet, dan kijkt de organisatie naar andere mogelijkheden. “Eén meisje met autisme kwam hier voor het eerst in 2013. Ze sprak niet, at niets en dronk niets op school. Hier deed ze dat ook heel weinig. Uiteindelijk kregen we via de gemeente een hulphond voor haar, waardoor ze in ieder geval naar buiten ging. Het ging steeds beter, ze begon uiteindelijk aan een opleiding paardenhouderij en nu werkt ze bij ons én brengt ze binnenkort een dichtbundel uit. Dat zijn de mooie succesverhalen.”
