Nocht en Wille Zorg
Nocht en Wille Zorg heeft een bijzondere doelgroep: ‘Het is complex, maar ook machtig mooi mensenwerk’.
Esther (43) en Chris (38) Knippenberg verloren hun hart 19 jaar geleden aan elkaar én aan mensen met zeer ernstige verstandelijke en lichamelijke beperkingen. Ze zagen kansen om de zorg beter in te richten en begonnen daarom in 2009 voor zichzelf. Inmiddels heeft Nocht en Wille Zorg drie locaties, van dagbesteding tot wonen.
Het verhaal van Esther en Chris begon in hun vorige baan, bij de grootste aanbieder van gehandicaptenzorg in Friesland. “Ik haal vanaf mijn eerste stagedag al veel voldoening uit het werken met deze doelgroep”, legt Esther uit. “Ze zijn puur en zichzelf. Als je een knuffel of glimlach krijgt, is dat oprecht. Tuurlijk is het ook weleens complex. Als ze niet tevreden zijn, moet je heel erg zoeken naar wat er aan de hand is. Dat kunnen ze zelf niet aangeven. Daarnaast hebben ze vaak medische hulp nodig. Ik zie dat vooral als een uitdaging, met mijn achtergrond als verpleegkundige.”
Nocht en Wille Zorg
Bij de grote zorgaanbieder voelden Chris, die een opleiding tot sociaal pedagogisch werker afrondde, en Esther zich niet meer op hun plek. Ze zagen dat het efficiënter, effectiever en leuker kon. Esther: “Zo begonnen we in 2009 heel klein, bij ons thuis. Met een paar cliënten die bij ons logeerden, voornamelijk in de weekenden om hun ouders wat te ontlasten. De zorg voor een kind uit deze doelgroep is nogal intensief. Ouders kunnen tijdens de logeerdagen even op adem komen of tijd besteden aan hun andere kinderen.” De doelgroep bestaat uit mensen met Zeer Ernstige Verstandelijke en Meervoudige Beperkingen (ZEVMB). “Het gros zit in een rolstoel, heeft het verstandelijke niveau van iemand van 1 jaar oud, is vaak ook nog slechtziend of slechthorend en heeft bijvoorbeeld last van epilepsie”, vertelt Chris.
15 jaar na het begin van de kleinschalige zorgorganisatie in Noordoost-Friesland hebben ze 45 medewerkers, ongeveer net zoveel cliënten en drie locaties: voor dagbestedingsgroepen, logees en bewoners. Chris doet veel van het kluswerk dat nodig is om een locatie klaar te maken voor de doelgroep zelf, met hulp van zijn collega Simon. “Zowel bouwbedrijven als verhuurders horen de kassa rinkelen als ze zien dat het om een opdracht voor een zorgaanbieder gaat. Ze denken dat de overheid een budget beschikbaar stelt voor de panden, maar dat is niet zo.”
Financieel gezond
Chris en Esther kozen bewust voor deze doelgroep, juist omdat voor hen weinig beschikbaar is vanwege de complexiteit van de zorg. Ze hebben op maat gemaakte panden nodig voor hun brede rolstoelen, liften en speciale bedden. Nocht en Wille Zorg heeft ook eigen bussen, waarmee ze de cliënten voor de dagbesteding ophalen. “We moeten flexibel kunnen zijn en het is belangrijk dat de chauffeur de cliënten kent, bijvoorbeeld als iemand een epileptische aanval krijgt of zich plots niet goed voelt.” Chris: “Daarnaast is het uitbesteden van vervoer ook nog eens veel duurder.”
Loslaten, vertrouwen op je personeel en de overhead zo klein mogelijk houden: het zijn de sleutels die ervoor zorgen dat Chris en Esther de instelling financieel gezond houden. “Je moet als leidinggevende de regie aan je personeel durven geven.”
Van de 45 medewerkers die bij Nocht en Wille werken, staat het overgrote deel op de werkvloer. “We hebben twee teams met locatiecoördinatoren, maar die werken zelf ook mee. Dat vinden wij belangrijk. Je moet weten waar je het over hebt. Daarom spring ik zelf ook regelmatig bij op de werkvloer”, licht Esther toe.
Dagbesteding met genoegen en plezier
Nocht en Wille is Fries voor genoegen en plezier. Die naam doet de organisatie eer aan, kijkende naar de dagbesteding. “We hebben ruimtes waarin we de zintuigen prikkelen, knutselen en koken met de cliënten en we doen veel met muziek. Daar beleeft deze doelgroep plezier aan”, legt Esther uit. “Zo hebben we veel mooie instrumenten, zoals klankschalen en trommels. Als we de muziek op de radio aanzetten, beginnen sommigen meteen te lachen.” De smaken zijn nogal uiteenlopend. “We hebben cliënten die helemaal losgaan op hardstyle.” De verpleegkundige vertelt dat muziek zelfs op een dove cliënt effect heeft. “Ze geniet van de trillingen en bewegingen.”
Bewegen staat ook centraal in de dagbesteding, denk aan samen wandelen, fietsen en paardrijden. “Sommigen kunnen zelf op het paard, anderen gaan op een huifbed. Dat is een aangepast bed wat op de paarden ligt, waardoor de spieren van de cliënten gestimuleerd worden.” Ze ziet het effect. “We hadden een jongen die bij ons kwam en medicatie moest nemen voor zijn darmen. Door regelmatig te zwemmen en paard te rijden, had hij geen last meer en kon hij met de medicatie stoppen.” Het gaat om in stand houden van wat de cliënten al kunnen, zorgen dat ze niet achteruitgaan en bij een enkeling lukt het zelfs om vooruitgang te boeken.
Werving van familie
Acht cliënten wonen permanent bij Nocht en Wille Zorg. Meer ruimte heeft de organisatie niet, hoewel de vraag er wel is. Aan personeelswerving heeft Nocht en Wille Zorg een dagtaak. “We proberen ook hier creatief en innovatief te zijn, bijvoorbeeld door mensen van buiten de zorg aan te trekken via een BBL-opleiding “, vertelt Esther. Ook het behouden van personeel is belangrijk. “Medewerkers zijn je kapitaal”, aldus Chris. Esther: “Zo hebben wij zestigplussers die we een andere functie geven, zodat ze het langer volhouden. Zij doen minder fysiek zwaar werk, maar blijven wel op de groep van waarde met hun ervaring. Daarnaast krijgt al het personeel trainingen voor hun gezondheid.” Zelf werken ze per persoon zo’n 60 uur per week. “We vinden het machtig mooi mensenwerk. Zorgmedewerkers zijn echt als familie voor deze doelgroep”, vertelt Chris enthousiast.
Hij besluit zijn verhaal met een krachtige boodschap over de kleinschalige zorg. “99% van de kleinschalige zorginstellingen is heel succesvol. We voorzien met elkaar door onze innovatieve houding in een heel grote behoefte. Mensen willen namelijk persoonlijk contact en persoonlijke zorg. En dat vind ik niet zo gek. Dat zou ik zelf ook willen.”
