BVKZ en Wzd
WvGGZ, Wzd
Wet Zorg en Dwang
Sinds 1 januari 2020 is de Wet zorg en dwang (Wzd) ingevoerd. Het uitgangspunt van de wet is ‘nee, tenzij’. Dat betekent dat vrijheidsbeperking en onvrijwillige zorg in principe niet mag worden toegepast, tenzij er sprake is van ernstig nadeel voor de cliënt of zijn omgeving.
Wat is de Wet zorg en dwang?
De Wet zorg en dwang is er om vrijheidsbeperking tegen te gaan en gaat uit van een getrapt zorgmodel. Als het niet lukt om een vrijwillig alternatief te vinden voor de onvrijwillige zorg, wordt er steeds meer deskundigheid ingeschakeld om mee te denken. De wet beschermt cliënten tegen onvrijwillige zorg met een stappenplan dat waarborgt dat alle mogelijkheden voor vrijwillige zorg in beeld komen.
Wat is onvrijwillige zorg?
De Wet zorg en dwang heeft als belangrijkste doel het zo veel mogelijk voorkomen van onvrijwillige zorg. Dat is zorg waarmee een cliënt of zijn vertegenwoordiger níet instemt of waartegen de cliënt zich verzet. De volgende zaken kunnen een vorm zijn van onvrijwillige zorg:
- Toedienen vocht, voeding en medicatie, medische handelingen en therapeutische maatregelen;
- Beperking van bewegingsvrijheid (ook fixatie);
- Insluiten (ook separatie);
- Uitoefenen van toezicht op de cliënt (ook toezichthoudende domotica);
- Onderzoek van kleding of lichaam;
- Onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op middelen die het gedrag beïnvloeden (drugs) en op gevaarlijke voorwerpen;
- Controle op drugs;
- Beperking van vrijheid om het eigen leven in te richten, waardoor de cliënt iets moet doen of laten;
- Beperking in het recht op het ontvangen van bezoek.
Wat doet BVKZ
Samenwerken
BVKZ neemt deel aan diverse (landelijke) werkgroepen Wzd, het trekkersoverleg Wzd (thematisch) en de stuurgroep Wzd (implementatie-agenda Wzd).
In de landelijke werkgroep Wzd (ministerie van VWS) worden diverse issues besproken, die relevant zijn voor de implementatie van de wet. Hieronder valt een evaluatie van de wet, een evaluatie van de toepassing van het stappenplan, het aanleveren van knelpunten, zoals de vereiste betrokkenheid van diverse deskundigen bij de toepassing van het stappenplan voor de kleinschalige zorgaanbieders en de rol en taak van de cliënt vertrouwenspersoon.
Als uitvloeisel van de landelijke werkgroep is er een werkgroep (coalitie) kleinschalige zorgaanbieders. Binnen deze werkgroep wordt actief de samenwerking gezocht met andere branches over onderwerpen die relevant zijn voor de kleinschalige zorgaanbieders. Zo is er een notitie geschreven in samenwerking met Per Saldo en de Federatie Landbouw en Zorg over de bekostiging Wzd bij PGB-zorgaanbieders. In de praktijk blijkt dit voor zorgaanbieders die geen Zorg in natura (ZIN) leveren een knelpunt te zijn waar tot voor kort weinig tot geen aandacht voor is. Door middel van de notitie vragen we het ministerie en de Nza hier aandacht voor te hebben en vooral met een oplossing te komen. Hiertoe hebben we een aantal suggesties gedaan.
In samenwerking met Actiz, ZorgThuis en Significant zijn de praktijktuinen opgezet, om de toepassing van de wet bij de zorg thuis te bestuderen en eventuele knelpunten aan te pakken. Bij de selectie van de praktijktuinen zijn geen kleinschalige zorgaanbieders geselecteerd maar bij de bevindingen zal wel gekeken worden naar de toepassing voor de kleinschalige zorgaanbieders.
Met de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VNG) en de Federatie Landbouw en Zorg zijn de praktijklaboratoria opgezet. Binnen deze samenwerking zal de nadruk liggen op de toepassing van de Wet binnen de (kleinschalige) gehandicaptenzorg. Een aantal BVKZ leden zullen actief gaan deelnemen bij het bespreken van de knelpunten in de praktijk en voorstellen tot verbetering. Eind november zal gestart worden met de eerste interviews.
Met Solopartners en Significant zal gezocht worden naar de knelpunten voor de eenmanszaken en ZZP-ers. Specifiek zal er gezocht worden naar de mogelijke inzet van deze zorgaanbieders bij de uitvoering van de Wet en samenwerking bij de toepassing van het stappenplan.
Verder staat nog op de agenda de monitor Wzd met PwC Nederland in opdracht van het ministerie van VWS, overleg met de branches over het inrichten van alternatief en entiteit voor vertrouwenspersonen, de verzameling knelpunten bij de toepassing van de Wet voor de kleinschalige zorgaanbieders (zie ook de kennisproducten onderaan dit nieuwsitem) en de toepassing van de Wet bij de dagbesteding en pedagogisch handelen (jeugd).
Kennisdelen
We spannen ons in om actief informatie te delen over de Wet. Een voorbeeld hiervan kunt u zien in deze openbare nieuwsbrief onder het kopje ‘Meer Nieuws – Aanleveren overzicht gegevens en analyse onvrijwillige zorg bij de IGJ’. En, relevant voor de Wzd, de Reparatiewet Wzd die op 6 november jl. in werking is getreden. De Reparatiewet Wzd corrigeert een aantal zaken binnen de wet en/of wijzigt deze om de uitvoerbaarheid van de wet te vergroten. Een voorbeeld van een dergelijke wijziging is het vervangen door ‘externe deskundige’ binnen het stappenplan naar ‘onafhankelijke deskundige’, het gebruik van het Burgerservicenummer (BSN) van de cliënt bij de digitale overzichten en een wijziging voor de onvrijwillige zorg bij noodsituaties. Voor een overzicht van de wijzigingen en aanpassingen is er door partners een handreiking gepubliceerd.
Via onze wekelijkse nieuwsbrief, kennisplein en kennisbijeenkomsten (via onze BVKZ Academie) informeren we onze achterban over zaken relevant ten aanzien van de Wzd. Neem een kijkje op onze website, onze Academie en ons kennisplein!
Kennisproducten
Om zorgorganisaties te ondersteunen bij de implementatie van de Wet zorg en dwang én het voorkomen van onvrijwillige zorg, ontwikkelen we samen met partners, zoals het ministerie van VWS en Vilans, kennisproducten relevant voor de (kleinschalige) zorgaanbieders. Bij de ontwikkeling van deze kennisproducten betrekken we onze leden actief. Recentelijk zijn gepubliceerd: ‘Leven in Vrijheid – voorbeeld beleidsplan zorg en dwang voor cliënten met een complexe zorgvraag in de wijk’ en ‘Meest gestelde vragen Wzd – Ambulante zorg’. Binnenkort zal “Veelgestelde vragen Wzd – kleinschalige woonvormen’ worden gepubliceerd.
Daarnaast hebben we in samenwerking met andere branches de knelpunten verzameld, onder onze leden, waar met name de kleinschalige zorgaanbieders last van hebben bij de implementatie van de wet. Bij het schrijven van dit nieuwsbriefitem ligt de samenvatting bij de vormgever. Het document zal worden aangeboden aan het ministerie van VWS en zal beschikbaar komen op ons kennisplein.
Meer informatie over de Wet zorg en dwang
Dwang in de zorg en zorgprofessionals
Onvrijwillige opname in de Wzd
IGJ en de Wzd met informatie over de aanlevering van gegevens over de uitvoering van onvrijwillige of verplichte zorg
Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen van diverse wetgevingen en de daarbij horende documenten op ons kennisplein inzien en/of kennisbijeenkomsten via onze BVKZ Academie bijwonen of terugzien? Dat kan, door lid te worden van onze branchevereniging. Wilt u eerst meer informatie over ons als branchevereniging? Bekijk dan onze website voor meer informatie of neem contact met ons op via [email protected] of 0162 69 60 60. We staan u graag persoonlijk te woord.
Door: Angeline Ackermans – Senior beleidsmedewerker BVKZ
Everdenberg 5