Toename Wmo cliënten en -uitgaven

| Wmo

WMO cliënten en -uitgaven

Uit de meest recente rapportage van de Monitor abonnementstarief Wmo blijkt dat het abonnementstarief heeft geleid tot een verdere toename van het aantal Wmo-cliënten en van de Wmo-uitgaven door gemeenten. Met de invoering van het abonnementstarief in 2019 is de eigen bijdrage in de Wmo voor iedereen gemaximeerd op 19 euro per maand, ongeacht iemands inkomen.

Stijging

In 2019 was een trendbreuk te zien in het aantal Wmo-cliënten ten opzichte van eerdere jaren. De stijging was in 2019 66.030 cliënten. Van 2019 op 2020 is het aantal cliënten met 52.730 gestegen. Nog steeds een forse stijging dus, maar kleiner dan een jaar eerder. De stijging is vooral zichtbaar bij de voorziening ‘hulp bij het huishouden’. “De stijging van het aantal cliënten doet zich vooral daar voor waar het financiële ‘voordeel’ van de invoering van het abonnementstarief voor de cliënt het grootst is en daar waar particuliere alternatieven bestaan voor cliënten (vooral hulp bij het huishouden) en cliënten dus een bepaalde mate van keuzevrijheid hebben”, aldus de onderzoekers in de monitor.

Aanzuigende werking

Gemeenten noemen in het onderzoek de extra kosten die zij moeten maken als gevolg van de aanzuigende werking van het abonnementstarief als een belangrijke oorzaak voor de oplopende tekorten binnen het sociaal domein. De urgentie om te bezuinigen is daardoor toegenomen. Meer gemeenten namen in 2020 en 2021 maatregelen om de uitgaven in de Wmo te beperken. Deze gemeenten kijken vooral naar maatregelen om de instroom naar de Wmo te beperken. Bijvoorbeeld door minder snel of een kortdurende indicatie af te geven of door kleinere indicaties af te geven. Ook zijn er gemeenten die voorzieningen versoberen of cliënten ontmoedigen om een aanvraag te doen.

Bij veel gemeenten was in het voorjaar van 2020 door corona een tijdelijke afname in de instroom van nieuwe Wmo-cliënten te zien. In de tweede helft van 2020 was een inhaalslag te zien: het aantal aanvragen nam weer toe. De impact van corona was dus vooral in de eerste virusgolf te zien. Naar schatting van de onderzoekers bedraagt de totale financiële impact van de invoering van het abonnementstarief in 2020 voor gemeenten ruim € 300 miljoen, waarvan 1/3 door lagere inkomsten uit eigen bijdragen en 2/3 door extra uitgaven als gevolg van de aanzuigende werking.

_{Bon: Sociaal web en Binnenlands bestuur}