Merk Hoe Sterk
Merk Hoe Sterk is expert in begeleiding bij PTSS én voor transgender personen: ‘Er komt zoveel op je af’
Hoe vullen we het gat op waar mensen met PTSS voor en na hun klinische behandeling in vallen? Die vraag leidde tot de oprichting van Merk Hoe Sterk (MHS). De organisatie begeleidt sinds enkele jaren ook transgender personen met PTSS.
Carel Solleveld leidde een verzuimbureau met complexe casuïstiek, Raoul van Noort hielp mensen met hun trauma na voornamelijk verkeersongevallen. De twee kwamen elkaar tegen bij een ongeval met een jong kindje. De vader van het slachtoffer leed aan PTSS. Hij kreeg een klinische traumabehandeling, maar viel daarna in een gat zonder nazorg. “Terwijl thuis juist zoveel op je afkomt”, vertelt Raoul. “Denk aan financiële problemen, een bedrijfsarts of werkgever die iets van je wil, maar ook aan een gezin dat moet wennen aan hoe jij bent veranderd door je behandeling. Het komt geregeld voor dat iemand inziet dat een scheiding het beste is. En je wordt al sneller getriggerd vanwege je PTSS hè.”
De twee vroegen aan de betreffende kliniek: kunnen we iets bedenken om die nazorg op te vangen? “We begonnen met een pilot van 6 mensen in 2017. Dat sloeg heel goed aan”, vertelt Raoul. Zo goed dat een grote stroom aan aanmeldingen volgde. Eind 2018 richtten de twee Merk Hoe Sterk (MHS) op. “Geïnspireerd door een cliënt die tegen Carel zei: ‘Ik merk nu pas hoe sterk ik ben.'” Inmiddels werken de 92 ambulant begeleiders van MHS door het hele land. Ze begeleiden jaarlijks honderden cliënten, die ze de vriendelijkere titel cursisten geven. “Met name mensen met complexe PTSS, die voor hun veertiende al een trauma hebben opgelopen.”
Thuiskomen
Het werk van MHS begint veelal als de mensen thuiskomen na de behandeling. “Je mag naar huis als je een voldoende scoort. Alleen ben je dan natuurlijk nog niet klaar.” Soms wordt MHS al voor de behandeling betrokken. “Als mensen op een wachtlijst staan, pakken we problemen aan die de behandeling kunnen belemmeren. Je wilt niet dat mensen nog met van alles in hun hoofd zitten, zoals een spannend gesprek met een werkgever, een ruzie met een naaste of financiële zorgen.” Dit zijn allemaal triggers die negatief doorwerken, met alle gevolgen van dien.
Cliënten krijgen eerst een intake, MHS brengt eventuele risico’s zoals een verslaving in kaart en gaat na een indicatie aan de slag om dag- en nachtstructuur in het leven van de cliënt aan te brengen. “Meestal ben je de eerste acht weken bezig met het opbouwen van een vertrouwensband en het blussen van wat brandjes. Denk aan een ruzie met de buren, een kind dat wegloopt of problemen met de werkgever. Dat staat niet per se in de doelen die we krijgen vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning, maar het moet wel worden aangepakt om iemand goed te kunnen helpen. Soms hebben mensen ook nog ondersteuning nodig bij een fysieke handicap.”
De begeleiding vindt met name buitenshuis plaats. “Mensen zitten al hele dagen binnen te kniezen. Ze moeten in beweging komen. Dat maakt fijne stofjes vrij die je helpen bij je herstel, het praat makkelijker en mensen worden buiten geconfronteerd met hun angsten. Sommigen durven niet eens meer boodschappen te doen of durven de weg niet meer op na een ongeluk. Ze kunnen zelfs een paniekaanval krijgen. Het is belangrijk dat ze leren omgaan met hun triggers. Wij helpen hen daar in overleg met een eventuele behandelaar stap voor stap bij, zodat ze weer een leven op kunnen bouwen.” Daarbij gebruiken de begeleiders ook weerbaarheidsoefeningen en ademhalingstechnieken.
Transgender personen
De gemene deler is altijd PTSS, maar daaronder liggen vaak andere uitdagingen. Denk aan een persoonlijkheidsstoornis, ADHD, autisme of een verslaving. MHS is tevens expert voor transgender personen met PTSS. “Zij hebben vaak PTSS ontwikkeld omdat ze niet geaccepteerd werden. Wij ondersteunen hen in hun transitietraject. Om hun omgeving niet te shockeren, maar stapje voor stapje te laten wennen aan de veranderingen. Ze kunnen zich bijvoorbeeld al wel vrouwelijker kleden, maar begin met alleen het dragen van sandalen en wacht nog even met felgekleurde teennagels. Ga je make-up gebruiken? Prima! Maar zorg dan dat de lippenstift niet over heel je gezicht zit.”
Daarnaast zijn de operaties en ingrepen zwaar. Ook daarbij ondersteunen de begeleiders van MHS hen. “Deze behandelingen kunnen gepaard gaan met flinke pijnen, maar ook met teleurstelling. Dat je na je operatie niet direct het beoogde resultaat ziet. Wij staan hen dan bij.” MHS werkt altijd met een duosysteem in de begeleiding, waarbij één van de twee ervaringsdeskundig is.
Bang voor geweld
Carel en Raoul bouwden in de afgelopen zeven jaar een goede naam op. Ze hebben cliënten door heel het land, vanuit de GGZ, het UWV en meer dan tweehonderd gemeenten. De successen schetsen hoe divers de aanpak van de begeleiders is. “We hadden een cursist die heel bang was voor geweld. We hebben haar een vrijwilligersbaan aangeboden bij een sportschool. Daar werd vooral kickboks-training gegeven aan jongeren tot 16 jaar. Ze kon achter de balie administratief werk doen, de koffie en thee verzorgen. De eigenaar van de sportschool gaf haar ook wat lessen. Waar ze voorheen altijd bevroor, werd ze nu heel weerbaar. Die eigenaar was zo trots op haar, dat hij haar bokshandschoenen cadeau gaf. Even later ging zij zelf met een subsidie weerbaarheidstrainingen voor vrouwen geven. Ze heeft inmiddels weer een relatie, een opleiding tot ervaringsdeskundige afgerond en een baan. Dat was voorheen helemaal niet mogelijk.”
Dit soort successen geven Raoul en Carel veel voldoening. “Ons streven is dat mensen na één jaar begeleiding hun PTSS onder controle hebben en wij af kunnen schalen. Het is heel leuk om dan later nog eens gebeld te worden door een cursist, die vertelt hoe goed het gaat.”
