Kinderzorgboerderij Ons Buiten
De flora en fauna zijn de leraar op Kinderzorgboerderij Ons Buiten: ‘Ik zag kansen buiten de wereld van de boeken’
Wat in 2020 nog een leeg grasveld was, is inmiddels uitgegroeid tot een florerende kinderzorgboerderij. Ons Buiten is een plek die zorg, onderwijs en het buitenleven combineert. Waar kinderen uit een brede doelgroep echt zichzelf kunnen zijn en veel leren over de flora en fauna van de natuur.
Als je een middag rondloopt op het terrein van Kinderzorgboerderij Ons Buiten, in het Brabantse Haaren, zie je overal activiteit. In het weiland tekent een groepje kinderen een zelfportret tussen de schapen. Verderop hobbelt een meisje op de rug van een paard van boom naar boom. Bij het kampvuur krijgt een tiener muziektherapie. Op de trampoline springen een paar jongens enthousiast in de lucht.
Eigen ervaring met faalangst
Het is moeilijk voor te stellen dat hier amper vijf jaar geleden nog helemaal niks stond. Monique Rijkers-Idema kreeg de mogelijkheid om een maatschappelijk initiatief op te zetten. Dat hoefde je haar geen tweede keer te vragen. “Toen ik 4 was, wilde ik al lerares worden. Later kreeg ik zelf te maken met de keerzijde van het schoolsysteem. Ik had op de basisschool veel last van faalangst. Mijn leraar wilde me naar het speciaal onderwijs sturen in plaats van naar de reguliere middelbare school. Mijn vader weigerde dat. Hij zag meer potentie in mij. En hij had gelijk. Ik rondde het vmbo af en daarna de studie onderwijsassistent in de richting van kinderen met een beperking. Vervolgens deed ik op de pabo nog de master special education needs.”
Ze werkte lang in de zorg met dove en slechtziende volwassenen, wat ze combineerde met het kleuteronderwijs. “Ik voelde toen al een sterke wens om mijn werk naar buiten te verplaatsen. Buiten de wereld van de boeken en toetsen, daar zag ik kansen.”
Schommel op Marktplaats
Een kennis had een halve hectare aan grasveld over en benaderde Monique. “Ik kocht eerst een schommeltje op Marktplaats en appelbomen bij Aldi en bouwde een kippenhok, een moestuin en een kampvuurveldje. Mijn vader plaatste bij ons allerlei bomen en planten. We zijn avonden achter elkaar bezig geweest. In mei 2020 nam ik ontslag van mijn werk en in september van dat jaar hadden we onze open dag. Ik begon met drie kinderen. Inmiddels hebben we er zestig en zeventien begeleiders, die hier zes dagen in de week kunnen komen.” De doelgroep is breed. “Het zijn kinderen van tussen de 5 en 18 jaar met uiteenlopende beperkingen. Denk aan autisme, het syndroom van Down, doofheid, blindheid, een genafwijking of andere lichamelijke of verstandelijke beperking.”
Het terrein kent heel veel leuke hoekjes en uitdagende mogelijkheden: van insectenhotel tot blotevoetenpad. Ook staan er twee chalets. Daar wordt in de ochtend druk aan school gewerkt. “‘Onze kinderen krijgen een op maat gemaakt onderwijsprogramma. Daarnaast begeleiden we dagelijks een groep schooluitvallers via het onderwijszorgarrangement van de overheid.”
Dagbesteding
In de middag komt de groep voor de dagbesteding. Die gaan bijvoorbeeld lezen, bakken, koken, paardrijden, knuffelen met de schapen of kippen. Monique ziet hoe haar voorspelling uitkomt: kinderen leren veel in de buitenlucht. “Bijvoorbeeld als we in de moestuin willen werken. We gaan dan samen plantjes kopen in een winkel waar je alleen met contant geld kunt betalen. Dat maakt de waarde van geld echt voelbaar. Vervolgens denken we samen na: welk plantje hebben we nodig, hoe zet je dit plantje in de grond, wat heb je daar allemaal voor nodig en hoe ver moet je de plantjes uit elkaar zetten? Eerst denken, dan handelen.” Een andere activiteit die Ons Buiten met veel succes inzet, is muziektherapie. “Ik zie hoe muziektherapie in korte tijd al effect heeft. Verlegen kinderen komen helemaal los.”
Ook aan de ouders denkt het team van Monique. Zij krijgen één keer in de twee weken samen met hun kinderen een beweegles. “Het is voor hen heel leuk om eens gewoon lol te maken met hun kind in plaats van te zorgen. Daarnaast ontmoeten zij andere ouders, wat voor herkenning en verbinding zorgt en gevoelens van eenzaamheid bestrijdt.” Monique merkt dat voor kinderen uit haar doelgroep weinig mogelijkheden zijn wat betreft sportactiviteiten. “Voor sommigen is een G-team ook te hoog gegrepen.” Terwijl bewegen positieve effecten heeft. “Ik zie altijd een oprechte lach op de gezichten van de kinderen.”
Sociale vaardigheden
De maximale groepsgrootte bedraagt drie kindjes per begeleider. De kinderzorgboerderij matcht niet op leeftijd, maar op de klik. “We vinden het belangrijk dat kinderen sociale vaardigheden opbouwen, denk aan samenspelen en het bouwen en onderhouden van vriendschappen. Zo hebben we een meisje van 16 jaar met autisme, die niet meer naar school kan. Zij klikt heel goed met een jongen van 8, die op school meerdere epileptische aanvallen per dag had, maar bij ons aanvalsvrij is. Hij trekt zich op aan haar. Hij wil bijvoorbeeld nooit wat voor school doen, behalve als zij schoolwerk zit te maken. Het is voor haar leerzaam om voor een ander te zorgen, zonder zichzelf te vergeten.”
Geen seconde spijt
De begeleiders van de kinderzorgboerderij zijn breed opgeleid en hebben diverse achtergronden: van activiteitenbegeleider tot pedagogisch hulpverlener. Ze krijgen ook regelmatig cursussen en workshops om up-to-date te blijven. “Zoals een gebarentaalcursus of een trainingsdag autisme.”
Vanwege de vele vraag zette Monique in januari ook een ambulante dagbestedingstak op. Zij gaat zelf naar kinderen toe om aan hun persoonlijke doelen te werken. Verder is ze vooral organisatorisch druk in de weer. “Ik begon vijf jaar geleden zonder plan. Ik wist niet waar het naartoe zou gaan. Het is ontzettend hard werken geweest, maar ik heb geen seconde spijt gehad van mijn sprong in het diepe.”
